RooZaaNe (No. 720)

کتاب سیاه
Zwartboek / Black Book

کارگردان: پل ورهوفن. فیلمنامه: جرارد سوئتمان، پل ورهوفن. موسیقی: آنه دادلی. مدیر فیلمبرداری: کارل والتر لیندن لوب. تدوین: یوب تر برگ، جیمز هربرت. طراح صحنه: والتر وان دروپ. بازیگران: کاریس وان هوتن[راخل اشتاین/الیس د وریس]، سباستین کوخ[لودویگ مونتزه]، توم هافمن[هانس آکرمانز]، هالینا ریجین[رونی]، والده مار کوبوس[گونتر فرانکن]، درک د لینت[گره بن کوئپرس]، کریستین برکل[ژنرال کوئتنر]، دولف د وریس[ویم سامل]، پیتر بلوک[وان گین]. ١٤٥ دقیقه. محصول ٢٠٠٦ هلند، بلژیک، انگلستان، آلمان.
جنگ جهانی دوم و حمله نازی ها به بسیاری از کشورهای اروپایی از جمله هلند زندگی را برای یهودیان آنجا نیز تبدیل به کابوس کرده است. راخل اشتاین و خانواده اش برای گریز از دستگیری و اعزام به اردوگاه ها تصمیم به فرار از هلند می گیرند. اما در طول راه کشتی حامل وی و افراد خانواده اش توسط نازی ها متوقف و همگی مسافران به رگبار بسته می شوند. راخل تصادفاً از این کشتار نجات یافته و از دور شاهد به یغما رفتن دارایی مسافران نگون بخت کشتی می شود. راخل به هلند بازمی گردد و به نیروی مقاومت می پیوندد. هدف وی از این کار کشف این نکته است که چگونه آلمانی ها از سفرشان اطلاع یافته اند. او نام الیس د وریس را برای خود برگزیده و به یکی از افسران عالی رتبه ارتش آلمان به نام مونتزه نزدیک می شود. بعد از به وجود آمدن رابطه ای عاشقانه میان آن دو، الیس در ستاد نازی ها استخدام می شود. او خیلی خود مورد اطمینان قرار گرفته و به اسرار زیادی پی می برد. اما میکروفونی که توسط وی کار گذاشته شده بود ،کشف و نقشه پارتیزان ها برای فراری دادن مبارزین از زندان با ناکامی روبرو می شود. همزمان عشق میان مونتزه و الیس هر روز شدیدتر می شود، اما مونتزه به دلیل مذاکره با افراد نیروی مقاومت برای آتش بس از طرف مافوق خویش-ژنرال کوئتنر- متهم به خیانت شده و زندانی می شود. الیس نیز بعداز کشف میکروفون دستگیر می شود. اما به همراه مونتزه می گریزد. انها با پایان یافتن جنگ به شهر بازمی گردند. ولی بر اثر یک سو تفاهم هر دو دستگیر می شوند. مونتزه به خاطر دشمنی ژنرال کوئتنر که با نیروهای متفقین در حال همکاری است، اعدام می شود. اما الیس توسط یکی از بزرگان نهضت مقاومت-دکتر آکرمان- نجات می یابد و به زودی کشف می کند که قاتل اصلی و طراح نقشه مرگ یهودیان بسیاری از جمله خانواده وی، همین منجی اش- دکتر آکرمان – است....

چرا باید دید؟
پل ورهوفن متولد ١٩٣٨ برای بسیاری از سینما دوستان نامی آشناست که نمایش هر فیلم تازه اش حادثه ای به شمار می رود. اغلب این سینما دوستان او را با روبوکاپ/پلیس آهنین[١٩٨٦] و بعدها با یادآوری کامل و غریزه اصلی می شناسند. او بعد از توفیق های خیره کننده تجاری کارنامه چندان موفقی نداشته است. شکست دختران نمایش و توفیق نسبی سپاهیان کشتی فضاپیما و Hollow Man که با فاصله زمانی طولانی از یکدیگر ساخته شده اند، در کنار کهولت سن نشان از بی خریداری سکه او دارد. شاید از همین روست که بعد از ٢٠ سال به کشور خود بازگشته و قصه ای همچون یکی از فیلم های موفق خود در دهه ١٩٧٠[Soldier of Orange] ساخته است. البته به اقتضای روز قصه ای را برگزیده که رنگ و بویی یهودی نیز دارد و ادعای واقعی بودن را نیز یدک می کشد. کتاب سیاه یا بهتر گفته شود کتابچه سیاه قصه دیگری مانند خاطرات آن فرانک نیست. بلکه قرار است مانند قیام گتوی ورشو[که بر خلاف سنت یهودیان شورش در برابر ظالم را در قالب نهضت مقاومت زیرزمینی پیش گرفتند] داستان دخترک یهودی انتقام جویی باشد که لحظه ای از مراتب انسانیت خود نزول نمی کند. اما تراژدی زندگی او سال ها بعد حتی در ارض موعود نیز به پایان نمی رسد.
فیلم در قالب فلاش بکی طولانی عرضه شده است. در آغاز گروهی توریست به یک کیبوتض اسرائیلی پا می گذرانند و یکی از زنان گروه با خانم معلمی برخورد می کند و او را بعد از سال ها شناسایی می کند. او راخل است که بعد از جنگ به اسرائیل رفته و اینک با دیدن دوست ایام جنگ به یاد مصایب آن دوران و عشق نافرجامش با مونتزه [آلمانی خوب] می افتد. اما در پایان فیلم و بعد از گذشت دو ساعت و نیم او را می بینیم که به همراه فرزندان و شوهر جدیدش به پشت سیم های خاردار کیبوتض پناه می برد، جایی سربازان مسلح آماده دفاع از آن در برابر مهاجمین هستند!
کتب سیاه بر خلاف فیلم های قدیمی و حتی هالیوودی ورهوفن به دلیل گزینش داستانی که کم و بیش آشنا است، از هیجان اندکی برخوردار است. یقین دارم کسانی که با فیلمهای علمی تخیلی و پر هیجان او یا فیلم های جنایی پر دلهره اش دم خور بوده اند، از دیدن کتاب سیاه یکه خواهند خورد. سعی وروهوفن در ساختن حال و هوای آن دوران و افزودن سکس به شکلی معقول به پیرنگ قصه اش قرار بوده در کنار بازگشت به وطن مقدمه ای برای گریز از انتخاب های چند سال قبل برای دریافت تمشک طلایی باشد. اتفاقی که هر چند از نظر بصری ظاهری شسته و رفته دارد، اما به شدت کهنه و نخ نماست. تنها نکته قابل توجه در قصه فیلم حضور آلمانی خوب با شرکت سباستین کوخ بازیگر خوش سیمای آلمانی در نقش مونتزه است و آلمانی شریر که دست کمک به سوی متفقین پیروز دراز کرده و همین!
البته بازی خوب خانم کاریس وان هوتن که از هنرپیشگان مطرح سینمای هلند است را فراموش نمی کنیم که در کنار فیلمبرداری خوب فیلم، از نقاط تمایز کتاب سیاه است. اما هیچ کدام از اینها نمی تواند خاطره Turkish Delight را زنده کند!
ژانر: مهیج، جنگی.

براي مشاهده عکسهايي از اين فيلم اينجا را کليک کنيد

لينکهاي دانلود غيرمستقيم و از سايت رپيدشر مي باشد. براي آشنايي با نحوه دانلود از سايت رپيدشر (Rapidshare) اينجا را کليک کنيد